Ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο που κατασκευάστηκε στο νησί της Σύρου στη δεκαετία του 1970 ήταν ένα από τα πρώτα ηλεκτρικά αυτοκίνητα μαζικής παραγωγής στον κόσμο.
Δεκαετίες πριν από το Tesla του Έλον Μασκ, το Enfield 8000, που κατασκευάστηκε στο Νεώριο της Σύρου, ήταν το πνευματικό τέκνο του Έλληνα εκατομμυριούχου Γιάννη Γουλανδρή με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο Γουλανδρής είχε μια επιχείρηση που ονομαζόταν Enfield Automotive, η οποία βασιζόταν στο Isle of Wight. Πρωτοστάτησε στο σχεδιασμό του ηλεκτρικού αυτοκινήτου πολύ πίσω στη δεκαετία του 1960, όταν το Συμβούλιο Ηλεκτρικής Ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου κάλεσε τους ανθρώπους με ανταγωνιστικό τρόπο να κατασκευάσουν ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Το Enfield 8000 γεννήθηκε από αυτή την ιδέα.
Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο κατασκευάστηκε αρχικά στο Ηνωμένο Βασίλειο
Το αυτοκίνητο είχε περάσει όλες τις απαραίτητες δοκιμές για παραγωγή στο Ηνωμένο Βασίλειο και ήταν καθ’ οδόν για παραγωγή στις ΗΠΑ. Λέγεται ότι ο τότε κυβερνήτης της Καλιφόρνια Ρόναλντ Ρίγκαν έστειλε ένα φορτηγό αεροπλάνο για να μεταφερθούν τρία Enfield 8000 στην Καλιφόρνια προς υποστήριξη της νομοθεσίας του για τον Καθαρό Αέρα.
Ωστόσο, δεν παρήχθη ποτέ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Κατασκευάστηκαν συνολικά 120 αυτοκίνητα, εκ των οποίων τα εξήντα πέντε χρησιμοποιήθηκαν από το Συμβούλιο Ηλεκτρισμού και τους πίνακες ηλεκτρισμού στη νότια Αγγλία.
Ακόμη και σήμερα, ορισμένα από αυτά τα οχήματα εξακολουθούν να διαφημίζονται προς πώληση στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το ένα φυλάσσεται ως έκθεμα στο East Anglia Transport Museum στο Carlton Colville στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η μοναδική αεροδυναμική του βασίστηκε σε σχέδια που έκανε ένας άλλος Έλληνας, ο Κωνσταντίνος Αδρακτάς, ο οποίος ήταν Πρόεδρος και Διευθύνων Τεχνικός Διευθυντής της Enfield.
Η παραγωγή του Enfield 8000 μεταφέρθηκε στην Ελλάδα
Το αυτοκίνητο τελικά παρήχθη στην Ελλάδα αφού η εταιρεία ενσωματώθηκε στο Νεώριο (ανήκει επίσης στον Γουλανδρή) και μετονομάστηκε σε Enfield-Neorion.
Υπήρξαν πολλά επιχειρήματα σχετικά με τον λόγο για τον οποίο ο Γουλανδρής αποφάσισε να παράγει το αυτοκίνητο στο νησί της Σύρου στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων των θεωριών συνωμοσίας. Ο Θάνος Λεμπέσης, τότε Γενικός Διευθυντής του Enfield-Neorion, υποστήριξε ότι ο κ. Γουλανδρής πίστευε ότι «η εταιρεία ανήκει σε Έλληνες, το αυτοκίνητο σχεδιάστηκε από Έλληνες, άρα θα έπρεπε να παράγεται και από Έλληνες».
Το αυτοκίνητο θεωρήθηκε ότι είχε μεγάλες δυνατότητες στις αρχές της δεκαετίας του εβδομήντα, εποχή που υπήρχε παγκόσμια πετρελαϊκή κρίση. Η παραγωγή σταμάτησε όμως το 1977, επειδή τα ζητήματα φορολογικής κατηγοριοποίησης με την ηλεκτρική του ενέργεια στην Ελλάδα το κατέστησαν ασύμφορο.
Σε ό,τι αφορά την απόδοση, δεν ήταν ιδιαίτερα ισχυρό. Μπορούσε να επιταχύνει έως και 48 χιλιόμετρα την ώρα σε λιγότερο από 13 δευτερόλεπτα. Η τελική του ταχύτητα ήταν περίπου 77 χιλιόμετρα την ώρα, ενώ η αυτονομία της μπαταρίας επέτρεπε στους οδηγούς να διανύσουν μόνο 80 χιλιόμετρα – και αυτό με χαμηλή ταχύτητα!
Γιατί σταμάτησε η παραγωγή του
Ένας από τους λόγους, σύμφωνα με το 4troxoi, ήταν το γεγονός ότι η ελληνική πολιτεία ποτέ δεν του έδωσε τη δυνατότητα να κυκλοφορεί στους δρόμους της ίδιας της χώρας στην οποία κατασκευαζόταν…
Ο λόγος; Κατά μία άποψη, πίσω από την ανορθόδοξη αυτή απόφαση ήταν οι γραφειοκράτες του Υπουργείου Οικονομικών οι οποίοι δεν γνώριζαν πως να το φορολογήσουν, καθότι δεν διέθετε κινητήρα εσωτερικής καύσης, άρα δεν μπορούσαν να το κατατάξουν σε κάποια από τις φορολογικές κλίμακες που διαμορφώνονταν ανάλογα με τον κυβισμό ενός αυτοκινήτου.
Κατά την εκδοχή του Θάνου Λεμπέση, Γενικού Διευθυντή του εργοστασίου στη διάρκεια της μεταπολίτευσης, ο λόγος για τη συγκεκριμένη απαγόρευση ήταν καθαρά πολιτικός, καθώς σε μια τεταμένη περίοδο, ο Γιάννης Γουλανδρής -ο εμπνευστής του Enfield 8000 και ιδιοκτήτης του Νεώριου της Σύρου, όπου και κατασκευαζόταν- φιλοξένησε στο σκάφος του τον “Τέως”.
Όλα αυτά αποτελούν μια δυσάρεστη πτυχή στην ιστορία του Enfield 8000, που αποτυπώνονται στο ντοκιμαντέρ “Ανάμεσα σε δύο νησιά” του 2014.
Δείτε το βίντεο:
