Στα 36 του χρόνια ο νευροχειρουργός Paul Kalanithi είχε ένα μεταπτυχιακό στην αγγλική λογοτεχνία και είχε κερδίσει το σημαντικότερο βραβείο σχετικά με την έρευνα στην νευροεπιστήμη. Ήταν παντρεμένος και θεωρείτο ένας από τους πιο σημαντικούς καθηγητές του Stanford University.
Τότε, ανακάλυψε ότι πάσχει από καρκίνο στους πνεύμονες (στάδιο 4).
«Η διάγνωση ήταν άμεση. Στην εκπαίδευσή μου στη νευροχειρουργική, είχα εξετάσει εκατοντάδες ακτινογραφίες συναδέλφων για να δω αν μία εγχείρηση θα μπορούσε να βοηθήσει. Έγραφα στο αρχείο “ευρέως μεταστατική ασθένεια, κανένας λόγος για εγχείρηση” και συνέχιζα την ζωή μου, έγραψε στο βιβλίο του «When Breath Becomes Air», το οποίο δημοσιεύτηκε αυτόν τον μήνα. Να σημειωθεί ότι ο Kalanithi πέθανε τον Μάρτιο του 2015.
Στο βιβλίο αυτό, ο Kalanithi καταγράφει τις σκέψεις του από τον τελευταίο 1,5 χρόνο ζωής του, συμπεριλαμβανομένου και την αναζήτηση της απάντησης σε μία από τις πιο σημαντικές υπαρξιακές ερωτήσεις: «Τι κάνει την ανθρώπινη ζωή σημαντική, ακόμα και όταν υπάρχει η άμεση απειλή του θανάτου;»
Αυτές είναι μερικές σκέψεις του Kalanithi.
1. Από εσένα εξαρτάται αν θα ανακαλύψεις τι αξίζει.
«Η “παγίδα” της ασθένειας είναι ότι όσο την βιώνεις, οι αξίες σου συνεχώς αλλάζουν. Θα προσπαθήσεις να βρεις τι έχει σημασία για εσένα και θα συνεχίσεις να το ψάχνεις.»
Όταν ο Kalanithi έμαθε ότι είναι άρρωστος πίεσε την γιατρό του να είναι συγκεκριμένη σχετικά με την πρόγνωσή του.
«Εάν είχε αίσθηση του πόσος χρόνος μου απομένει, θα ήταν πιο εύκολο. Αν είχα 2 χρόνια, θα έγραφα. Αν είχα 10 χρόνια θα επέστρεφα στην ιατρική.»
Αντί να ενδώσει η γιατρός του, του είπε να βρει τις αξίες του και όλα αυτά που είναι σημαντικά για εκείνον.
2. Ο καθένας από εμάς μπορεί να δει μόνο ένα κομμάτι της εικόνας του κόσμου.
«Η ανθρώπινη γνώση δεν είναι ποτέ κτήμα μόνο ενός ανθρώπου. Εξελίσσεται μέσα από τις σχέσεις που δημιουργούμε μεταξύ μας και με τον κόσμο και πάλι ποτέ δεν είναι ολοκληρωμένη.»
Όταν ο Kalanithi επέστρεψε στο νοσοκομείο, ως ασθενής αυτή την φορά, κατάλαβε για πρώτη φορά πόσο διαφορετικός είναι ο καρκίνος όταν δεν φοράς την ιατρική ποδιά, αλλά την ρόμπα του νοσοκομείου.
3. Κανείς δεν πηγαίνει γυρεύοντας.
«Ως γιατρός, το υψηλότερο ιδανικό μας δεν ήταν να σώζω ζωές- όλοι πεθαίνουν τελικά- αλλά να καθοδηγήσω τον ασθενή ή την οικογένειά του σε μία κατανόηση του θανάτου και της ασθένειας.»
Όσο περνούσε ο καιρός και ο Kalanithi έκανε την ειδικότητά του, άρχισε να ανησυχεί ότι αν και γινόταν καλύτερος γιατρός, είχε αρχίσει να γίνεται αναίσθητος ως προς το τραύμα και τον ανθρώπινο πόνο.
Αυτά δεν άγχη δεν ήταν αβάσιμα. Ο Kalanithi θυμάται αμέτρητες φορές που είχε πολλή δουλειά και δεν μπορούσε να απαντήσει τις ερωτήσεις των ασθενών του. Θυμάται χαρακτηριστικά ένα παράδειγμα ενός βετεράνου, ο οποίος δεν ακολούθησε τις οδηγίες των γιατρών με αποτέλεσμα να τραυματιστεί ξανά. «Θυμάμαι να του κάνω ράμματα, εκείνος να φωνάζει από τον πόνο κι εγώ να σκέφτομαι ότι το άξιζε αυτό που έπαθε».
Χρειάστηκε ο θάνατος ενός συναδέλφου γιατρού σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα για να συνειδητοποιήσει ότι σε κανέναν δεν αξίζει κάτι τέτοιο.
4. Η ζωή δεν έχει να κάνει με την αποφυγή του πόνου.
«Γέμισες τις μέρες ενός ετοιμοθάνατου με χαρά και όρεξη, μία χαρά που δεν είχα γνωρίσει τα προηγούμενα χρόνια. Μία χαρά που δεν αναζητά περισσότερα, αλλά είναι ικανοποιητική. Αυτή την στιγμή, τώρα, αυτό είναι πολύ σημαντικό.»
Όταν ο Kalanithi και η γυναίκα του συζήτησαν το ενδεχόμενο να κάνουν ένα παιδί μαζί τους τελευταίους μήνες της ζωής του, ο Kalanithi είχε την τέλεια απάντηση στην ερώτηση της γυναίκας του σχετικά με το αν ο αποχαιρετισμός ενός παιδιού θα έκανε τον θάνατο πιο επίπονο.
«Δεν θα ήταν φοβερό, αν τον έκανε πιο επίπονο;», απάντησε, παρατηρώντας ότι τόσο ο ίδιος, όσο και η σύζυγός τους ένιωθαν ότι η ζωή δεν είχε να κάνει με την αποφυγή του πόνου. Αντίθετα, οι τελευταίες στιγμές με την κόρη του είναι το φως που είχε στις τελευταίες στιγμές του.
Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε αρχικά στην αμερικάνικη έκδοση της HuffPost.
