247 νεκροί από συντριβή Boeing στην Ινδία – Καθοριστικός παράγοντας η αστοχία στο κάθισμα του κυβερνήτη
Μια τραγωδία άνευ προηγουμένου εκτυλίχθηκε στην Ινδία, όταν αεροσκάφος της Air India (πτήση AI-171), τύπου Boeing 787, συνετρίβη αμέσως μετά την απογείωση, πέφτοντας πάνω σε φοιτητικό ξενώνα όπου διέμεναν φοιτητές ιατρικής. Από τη σύγκρουση σκοτώθηκαν 247 άνθρωποι, προκαλώντας παγκόσμιο σοκ.
Σύμφωνα με το προκαταρκτικό πόρισμα της Αρχής Διερεύνησης Αεροπορικών Ατυχημάτων της Ινδίας (AAIB), η βασική αιτία της συντριβής εντοπίζεται σε τεχνική βλάβη στο κάθισμα του κυβερνήτη, η οποία σημειώθηκε την κρίσιμη στιγμή της απογείωσης.
Το «μοιραίο» κάθισμα και η απώλεια ελέγχου
Κατά τη φάση της περιστροφής (rotation), όταν το αεροσκάφος παίρνει γωνία για να απογειωθεί, το κάθισμα του κυβερνήτη μετατοπίστηκε ξαφνικά προς τα πίσω. Ο λόγος ήταν αστοχία στον μηχανισμό κλειδώματος της ράγας. Αυτή η απρόσμενη κίνηση είχε ως αποτέλεσμα ο κυβερνήτης, χωρίς να το θέλει, να τραβήξει με το σώμα του τους μοχλούς ώθησης των κινητήρων σε θέση «μηδενικής ισχύος» (idle).
Ο συγκυβερνήτης επιχείρησε να επαναφέρει την ισχύ, όμως δεν κατάφερε να υπερνικήσει το βάρος και τη θέση του κυβερνήτη, ο οποίος είχε πέσει πίσω ασκώντας πίεση στους μοχλούς. Μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, η ισχύς των κινητήρων είχε μειωθεί δραματικά, οδηγώντας το αεροσκάφος σε απώλεια στήριξης (stall) και πτώση.
Δευτερόλεπτα πριν την τραγωδία – Ηχητική και χρονική καταγραφή
Από την ανάλυση του καταγραφέα πτήσης (FDR) και του καταγραφέα ήχου του πιλοτηρίου (CVR), καταγράφηκαν οι εξής κρίσιμες στιγμές:
-
+12 δευτερόλεπτα: Το κάθισμα γλιστράει απότομα προς τα πίσω.
-
+15”: Οι μοχλοί ώθησης γυρίζουν πίσω. Ο συγκυβερνήτης φωνάζει: «Χάνουμε ώθηση!».
-
+18”: Ο κυβερνήτης φωνάζει: «Η καρέκλα μου!» και ακολουθούν ήχοι πανικού.
-
+26”: Απόπειρα επαναφοράς ισχύος, αλλά το αεροσκάφος έχει ήδη μπει σε stall.
-
+38”: Το αεροσκάφος συντρίβεται.
Τεχνικά ευρήματα και παραλείψεις συντήρησης
Η αυτοψία στα συντρίμμια έδειξε πως οι πείροι ασφάλισης του καθίσματος (τύπου BACB30LN5S02) ήταν θραυσμένοι. Το κάθισμα είχε επισκευαστεί μόλις έντεκα ημέρες πριν, λόγω δυσλειτουργίας στη ρύθμιση της θέσης, αλλά δεν είχε γίνει δοκιμή σε πραγματικές συνθήκες μετά τη συντήρηση — κάτι που αποδείχθηκε μοιραίο.
Παράγοντες που επιδείνωσαν την κατάσταση
Η έρευνα κατέγραψε και άλλες συνθήκες που επιβάρυναν την κατάσταση:
-
Η εξωτερική θερμοκρασία ήταν εξαιρετικά υψηλή (43°C), επηρεάζοντας αρνητικά την απόδοση των κινητήρων.
-
Δεν δόθηκε εντολή «go-around» ή χρήση του STAB TRIM από το πλήρωμα.
-
Το συγκεκριμένο μοντέλο Boeing δεν διαθέτει σύστημα προστασίας στους μοχλούς ώθησης από ακούσια μετακίνηση λόγω βάρους (όπως «weight-lock» ή «anti-backdrive»).
Άμεσες αντιδράσεις και μέτρα ασφαλείας
Η δημοσίευση της έκθεσης προκάλεσε κινητοποίηση σε παγκόσμιο επίπεδο:
-
Οι αεροπορικές αρχές FAA και EASA διέταξαν επείγουσες επιθεωρήσεις στα καθίσματα πιλότων όλων των Boeing 787 εντός 72 ωρών.
-
Η Air India καθηλώνει 12 αεροσκάφη του ίδιου τύπου για προληπτικό έλεγχο.
-
Η Boeing ανακοίνωσε ότι προχωρά σε επανασχεδίαση του μηχανισμού καθίσματος και ενίσχυση της αντίστασης στους μοχλούς ισχύος, με εφαρμογή από το τρίτο τρίμηνο του 2026.
Η τελική, ολοκληρωμένη έκθεση αναμένεται να δημοσιευθεί στις 30 Ιουλίου 2025, ενώ διεθνής σύνοδος για την ασφάλεια στο πιλοτήριο έχει προγραμματιστεί για τον Αύγουστο.
«Μαθαίνουμε από κάθε τραγωδία»
Ο Γρηγόρης Κωνσταντέλος, κυβερνήτης Boeing 767-300ER και δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, σχολίασε:
«Η αεροπορία παραμένει το ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς, αλλά και το πιο απαιτητικό. Μια μικρή λεπτομέρεια, όπως μια ελαττωματική ράγα καθίσματος, μπορεί να πυροδοτήσει μια ολόκληρη αλυσίδα γεγονότων. Κάθε ατύχημα, όσο οδυνηρό κι αν είναι, μας διδάσκει και μας κάνει καλύτερους».
