Ο βασιλικός είναι ένα από τα βασικά βότανα και μυρωδικά που χρησιμοποιούμε στην κουζίνα μας. Σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου οι πολιτισμοί παραδοσιακά, από την αρχαιότητα, το χρησιμοποιούν στις γαστριμαργικές συνταγές τους. Δίνει γεύση στις σάλτσες και στο λαδόξιδο, ενώ είναι γνωστό πως αποτελεί τη βάση του πολτού πέστο.
Υπάρχουν πάνω από 60 διαφορετικές ποικιλίες του βασιλικού (Ocimum basilicum), οι οποίες έχουν παράλληλα πολύτιμες φαρμακευτικές ιδιότητες.
Ο βασιλικός πέρα από την κουζίνα
Το αφέψημα από τα αποξηραμένα ή φρέσκα φύλλα του βασιλικού μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία των σπασμών του στομάχου, των εντερικών αερίων, την ανορεξία, την κατακράτηση υγρών, τα προβλήματα των νεφρών, τις ψύξεις, τα κονδυλώματα και τα παράσιτα των εντέρων. Επίσης, ελαττώνει και σταθεροποιεί τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα.
Το έλαιο του βασιλικού (έλαιο ώκιμου) μπορεί να εφαρμοστεί πάνω σε πληγές από τσιμπήματα που προκαλούνται από μη-δηλητηριώδη φίδια και έντομα (1).
Η δράση του βασίζεται στα αντιοξειδωτικά συστατικά
Ο βασιλικός είναι πλούσιος σε αντιοξειδωτικές ουσίες που μπορούν να συμβάλουν στην αποκατάσταση των συμπτωμάτων της αρθρίτιδας, του Συνδρόμου του Ευερέθιστου Εντέρου και άλλων φλεγμονωδών καταστάσεων (2,3,4,5).
Πιο συγκεκριμένα, το βότανο αυτό περιέχει βήτα-καρυοφυλλένιο, το οποίο έχει αντι-φλεγμονώδεις, αντιβιοτικές, αντιοξειδωτικές και αντι-καρκινογόνες ιδιότητες (6).
Μάλιστα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Agricultural and Food Chemistry έδειξε ότι «τα αιθέρια έλαια των διάφορων ειδών βασιλικού και τα βασικά συστατικά τους εμφανίζουν αντιμικροβιακή δράση ενάντια σε ένα ευρύ φάσμα αρνητικών κατά Gram και θετικών κατά Gram βακτηρίων, ζυμών και μυκήτων.» (7).
Σχετικά με τις αντικαρκινικές του ιδιότητες, τόσο ο ιερός βασιλικός (ο λεγόμενος τούλσι ή ώκιμον το λεπτανθές, Ocimum tenuiflorum), όσο κι ο κοινός βασιλικός, έχουν την ικανότητα να μειώνουν το μέγεθος των όγκων αναστέλλοντας της υπεροξείδωση των λιπιδίων, η οποία οφείλεται στις ελεύθερες ρίζες.
Ο βασιλικός αναστέλλει επίσης τον σχηματισμό της γαλακτικής αφυδρογονάσης, ένα ένζυμο που εμπλέκεται στην ογκογένεση και στον μεταβολισμό του όγκου (8).
Στοχεύει κατ ‘ευθείαν στην καρδιά
Ο βασιλικός μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της καλής υγείας της καρδιάς και στην καλή λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος συνολικά.
Λόγω του ότι περιέχει μαγνήσιο, η ένταξη του βασιλικού στην διατροφή σας μπορεί να συμβάλει στην εξομάλυνση των ανωμαλιών στον καρδιακό ρυθμό και της χαμηλής αρτηριακής πίεσης, καθώς και στην πρόληψη της στεφανιαίας νόσου.
Και τα οφέλη για την καρδιά δεν σταματούν εδώ. Όσοι έχουν υποστεί έμφραγμα, ο βασιλικός, κι άλλα τρόφιμα που είναι πλούσια σε μαγνήσιο όπως τα κάσιους, τα αμύγδαλα και το αβοκάντο, θα βοηθήσουν τον ασθενή στην αποκατάσταση της υγείας του (9,10).
Επιπλέον, να αναφέρουμε πως αποτελεί μια πολύ καλή πηγή βιταμίνης C, ασβεστίου, καλίου και σιδήρου.
Πώς να χρησιμοποιήσετε τον βασιλικό για μεγαλύτερο όφελος
Προκειμένου να διατηρήσετε τη γεύση, το άρωμα και τα θρεπτικά συστατικά αυτού του βοτάνου, καλό είναι να το προσθέτετε στα πιάτα σας την τελευταία στιγμή. Αν κι ο αποξηραμένος βασιλικός στο βάζο είναι ιδιαίτερα δημοφιλής, είναι πάντα καλύτερο να χρησιμοποιείται φρέσκος, που είναι πολύ πιο εύκολο να το μεγαλώσετε μόνοι σας στην αυλή και μέσα στο σπίτι.
Μια πολύ καλή ιδέα είναι να φτιάξετε μια πάστα πέστο ανακατεύοντας 3 χούφτες ψιλοκομμένα φύλλα βασιλικού, μισή σκελίδα σκόρδου συνθλιμμένη, μια χούφτα ψημένα κουκουνάρια, μια χούφτα τριμμένο τυρί παρμεζάνα και λίγο ελαιόλαδο στο μούλτι. Χτυπήστε τα για λίγα δευτερόλεπτα προσθέτοντας παράλληλα λίγο ακόμη ελαιόλαδο, μια πρέζα αλατοπίπερο και το χυμό ενός τετάρτου λεμονιού. Συνεχίστε να το χτυπάτε μέχρι το μείγμα να μαλακώσει και να ομογενοποιηθεί. Μόλις είναι έτοιμο, σερβίρετέ το.
Αν προτιμάτε να το πίνετε σαν αφέψημα, απλά ρίξτε μερικά φύλλα σε ένα φλιτζάνι με ζεστό νερό για 8 περίπου λεπτά και το τσάι βασιλικού σας είναι έτοιμο.
