Οι διαπιστώσεις των επιστημόνων για τον ψυχολογικό μηχανισμό της χειραψίας.
Έχετε ποτέ πει «εγώ το ψυχολόγησα αυτό το άτομο με την πρώτη ματιά» ή «κατάλαβα τι είδους άνθρωπος είναι από την αρχική χλιαρή χειραψία;».
Έχετε προσέξει ότι στις συναντήσεις αρχηγών κρατών και άλλων πολιτικών ή δημόσιων προσώπων ο φακός της κάμερας επικεντρώνεται στη χειραψία τους και ο φωτογραφικός φακός απαθανατίζει αυτή ακριβώς τη στιγμή; Αν ναι, οι απόψεις σας συμπίπτουν με αυτές μιας ομάδας ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμας των ΗΠΑ.
Οι ψυχολόγοι Chaplin, Phillips, Brown, Clanton και Stein τονίζουν ότι η χειραψία αντανακλά την προσωπικότητα του ατόμου και επηρεάζει τις πρώτες εντυπώσεις. Η έρευνά τους αποτελεί μία από τις πιο ολοκληρωμένες προσπάθειες να καταγραφεί επιστημονικά ο ψυχολογικός μηχανισμός της χειραψίας.
Τα αποτελέσματα της έρευνας έχουν πρακτικό χαρακτήρα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο από επαγγελματίες των οποίων η εργασία βασίζεται στις πρώτες εντυπώσεις όσο και από ιδιώτες στις καθημερινές τους συναλλαγές και γνωριμίες.
Ιστορικά η χειραψία εθεωρείτο αντρική πράξη και ένδειξη ότι το άτομο δεν έχει επιθετικές διαθέσεις και δεν κρατάει όπλο. Οι χειραψίες διαφέρουν ανάλογα με τα χαρακτηριστικά, όπως χαλαρό ή σφιχτό κράτημα, ξερή ή ιδρωμένη παλάμη και υφή του χεριού, τραχιά ή μαλακή παλάμη.
* Οι πρώτες εντυπώσεις
Η σημασία της χειραψίας στον σχηματισμό πρώτων εντυπώσεων καθώς και η σημασία της στη λήψη αποφάσεων, κυρίως στον επιχειρηματικό χώρο, φαίνονται από τον μεγάλο αριθμό επαγγελματικών σεμιναρίων τα οποία απευθύνονται στον επιχειρηματικό κόσμο. Π.χ., οργανισμοί συμβούλων επιχειρήσεων όπως οι Leadership Skills Inc (http: /www. etiquette42day. com), Protocol School of Palm Beach (http: /www. psopb. com) και Polished Professionals (http: /www. polishedprofessionals. com) διαφημίζουν ότι ανάμεσα σε άλλες ικανότητες εκπαιδεύουν στελέχη επιχειρήσεων και στο πώς να κάνουν μια σωστή χειραψία.
* Τα αποτελέσματα της έρευνας
Η έρευνα του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμας εξέτασε 112 άντρες και γυναίκες, των οποίων έσφιξαν το χέρι δύο εκπαιδευμένοι πειραματιστές, ένας άντρας και μια γυναίκα. Επιπροσθέτως οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν τέσσερα τεστ προσωπικότητας. Η έρευνα έδειξε ότι οι άντρες και οι γυναίκες που συμμετείχαν στο πείραμα έκαναν σταθερά την ίδια χειραψία, ασχέτως του αν έσφιγγαν το χέρι ενός άντρα ή μιας γυναίκας. Ατομα που, σύμφωνα με τα τεστ προσωπικότητας, βρέθηκαν να είναι εξωστρεφή και συναισθηματικώς εκφραστικά έκαναν σφιχτές χειραψίες ενώ τα δειλά άτομα έκαναν χαλαρή χειραψία. Συνολικά οι άντρες έκαναν πιο σφιχτές χειραψίες από τις γυναίκες. Οι γυναίκες με σίγουρη χειραψία αξιολογήθηκαν θετικά κάνοντας καλή εντύπωση. Οι γυναίκες ανοιχτές σε νέες εμπειρίες είχαν σφιχτή χειραψία. Γενικότερα τα άτομα με σταθερή και σφιχτή χειραψία έκαναν μια πολύ καλή πρώτη εντύπωση.
* Η καθημερινή ζωή
Ο δρ Chaplin τονίζει ότι η σφιχτή χειραψία είναι πολύ σημαντική για τη δημιουργία πρώτων εντυπώσεων τόσο σε διαπροσωπικές όσο και σε επαγγελματικές σχέσεις. Για τις γυναίκες που είναι πιο συντηρητικές ή πιστεύουν ότι η χειραψία είναι παραδοσιακά αντρική το μήνυμα της έρευνας είναι να αλλάξουν τον τρόπο χειραψίας τους. Αν πιστεύετε ότι η χειραψία σας είναι χαλαρή, μπορείτε με πρακτική εξάσκηση να την αλλάξετε. Μια σφιχτή, σταθερή χειραψία και ένα σταθερό βλέμμα που κοιτάει στα μάτια τον συνομιλητή είναι απαραίτητα για μια αρχική καλή εντύπωση τόσο για άντρες όσο και για γυναίκες.
* Τα είδη της χειραψίας
1. Δυνατή και σταθερή κρατώντας ολόκληρο το χέρι.
Το άτομο αντιλαμβάνεται την ισορροπία δυνάμεων στη σχέση του με τον άλλον η οποία ξεκινάει εκείνη την ώρα. Δείχνει καλή θέληση. Περιπτωσιακά μπορεί να προσπαθεί να δείξει την ανωτερότητά του.
2. Χαλαρή και σύντομη ακουμπώντας τα ακροδάχτυλα.
Δείχνει αβεβαιότητα για τη φύση της νέας σχέσης. Το άτομο είναι ευγενικό και επιφυλακτικό. Αν αυτή η χειραψία συνοδεύεται από βλέμμα που περιπλανιέται στον χώρο ή από αποχώρηση, πιθανόν δείχνει έλλειψη ενδιαφέροντος. Αν όμως γίνει με ευθύ και σταθερό βλέμμα στα μάτια του συνομιλητή, τότε δηλώνει δυνατότητα περαιτέρω εξέλιξης της σχέσης.
3. Σφιχτή χειραψία κουνώντας το χέρι του συνομιλητή πάνω-κάτω ή πλαγίως.
Ανοιχτό, κοινωνικό και εξωστρεφές άτομο με τάσεις εγκαρδιότητας και εκδηλωτικότητας προς τους πάντες. Οχι πάντα αξιόπιστο και σταθερό, αυτό το άτομο τείνει να δημιουργεί νέα ενδιαφέροντα και σχέσεις σε γρήγορους ρυθμούς και να απομακρύνεται από τις προηγούμενες σχέσεις του.
4. Καθώς σφίγγει το χέρι χτυπάει το άλλο άτομο στον ώμο.
Δείχνει εγκαρδιότητα καθώς και αίσθημα ανωτερότητας, κυρίως επειδή αυτό το άτομο έχει μεγαλύτερη ηλικία ή θέση από τον συνομιλητή του. Αν αυτό δεν ισχύει, τότε είναι σημάδι εγωισμού και αλαζονείας.
5. Χρησιμοποιεί και τα δύο χέρια για χειραψία.
Η προθυμία του ατόμου να δηλώσει το μήνυμά του συνοδεύεται από μετριοφροσύνη. Συχνά πρόκειται απλώς για ένα καλό, συνετό άτομο, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι μια καλά υπολογισμένη προσπάθεια να αποσπάσει κάποια χάρη από το άλλο άτομο ή να σφραγίσει μια ιδιαίτερα επικερδή συμφωνία.
6. Δεν τείνει το χέρι σε χειραψία παρά μόνο αντιδρά στη χειραψία του άλλου.
Αν αυτό συμβαίνει σταθερά, το άτομο είναι ολιγόλογο και ντροπαλό εκ γενετής, ενώ μπορεί να είναι και σημάδι παθητικής επιθετικότητας. Αν αυτό είναι περιστασιακό, πιθανόν υποδηλώνει ότι στο άτομο αυτό δεν αρέσει ο συνομιλητής του ή η κατάσταση.
Η κυρία Λίζα Βάρβογλη είναι διδάκτωρ Ψυχολογίας μετεκπαιδευθείσα στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και ανήκει στην ερευνητική ομάδα του Children’s Hospital της Βοστώνης.
